Mediacja to metoda rozwiązywania sporów, w której osoba trzecia pomaga stronom we wzajemnej komunikacji, określeniu interesów i kontrowersji oraz wypracowania rozwiązania zadowalającego obie strony sporu.

Mediacje od wielu lat są instytucją polskiego systemu prawnego, gdyż mają duże znaczenie społeczne, różniąc się od autorytatywnych rozstrzygnięć sądowych przede wszystkim tym, że ich celem nie jest ustalenie kto ma rację lecz dążenie do porozumienia/ugody zadowalającego strony sporu i przyjmowanego dobrowolnie.

Mediacja może uzupełniać postępowanie karne (od 1997 r.), stanowić instytucję dla nieletnich (od 2001r.), instytucję prawa cywilnego (od 2005 r) i instytucję sądowo- administracyjna (od 2004).

Dane liczbowe pokazują, że niestety, w polskim sądownictwie mediacja nie jest wykorzystywana w zadowalającym stopniu.

Obowiązujące regulacje dotyczące mediacji w sprawach karnych, nieletnich i cywilnych odmiennie regulują problemy dotyczące istoty i zasad postępowania mediacyjnego, także statusu i wynagrodzenia mediatorów. Potrzebne jest jednolite, wspólne dla wszystkich rodzajów mediacji unormowania dotyczące wymogów, jakie powinny spełniać podmioty chcące uzyskać status mediatora, zasad i trybu postępowania mediacyjnego. Spowoduje to czytelną regulację tej instytucji, upowszechniania i używanie jako codziennego narzędzia.

Propozycją uregulowania jest projekt roboczy z dnia 15 października 2009 r. przygotowany przez prof. Ewę Bieńkowską i dr Lidię Mazowiecką, zmodyfikowany w wyniku współpracy z Polskim Centrum Mediacji i oparty na wynikach ogólnopolskich badań przeprowadzonych  przez PCM na reprezentatywnej grupie stałych mediatorów, wykorzystanych w pracy doktorskiej Etos pracy mediatorów dr Magdaleny Grudzieckiej oraz mediatorów w sprawach rodzinnych z sądów okręgowych w Warszawie Rola mediacji w sytuacji rozwodu. Na podstawie badań socjologicznych mediatorów warszawskich sądów okręgowych i rodzicielskich planów wychowawczych dr Jerzego Książka.

***

Międzynarodowy Dzień Mediacji (Conflict Resolution Day), ogólnoświatowe święto zainicjowane 20 października 2005 roku przez amerykańskie stowarzyszenie profesjonalistów w rozwiązywaniu konfliktów. Służy popularyzowaniu pokojowego rozwiązywania konfliktów (arbitrażu, mediacji, koncyliacji etc.). W Polsce obchodzimy je od 2008 roku w każdy trzeci czwartek października. W roku 2024 jest to 17 października.

W ramach współpracy z Polskim Centrum Mediacji przygotowaliśmy serię filmów, w których eksperci – dr Magdalena Grudziecka i dr Jerzy Książek – omawiają poszczególne rodzaje tej metody rozwiązywanie konfliktów. Każdego dnia, w trakcie trwającego od 14 do 20 października Tygodnia Mediacji, będziemy publikować jeden z filmów.