Podstawowym celem Fundacji jest doprowadzenie do tego, by wszystkie osoby pokrzywdzone mogły w pełni korzystać z praw, które im przysługują zgodnie z polskim prawem, a także by rozszerzać ich katalog i dostosowywać go do potrzeb osób pokrzywdzonych.
Fundacja uczestniczy zatem w rozwijaniu systemu wsparcia, który jest szczególnie ważny w pierwszych godzinach czy dniach po skrzywdzeniu przez sprawcę przestępstwa. Stąd naszym celem jest ożywienie art. 299a § 1 k.p.k.* Chcemy, aby każda osoba pokrzywdzona przestępstwem mogła skorzystać z profesjonalnego asystenta-wolontariusza, który będzie towarzyszył jej podczas różnych czynności urzędowych w całym postępowaniu karnym, a także wspomagał ją w kontaktach z takimi instytucjami, jak służba zdrowia czy pomoc społeczna (więcej w dokumencie “Wolontariusz przy pokrzywdzonym”).
Działania Fundacji Pomocy Ofiarom przestępstw powinny polegać na utworzeniu i przeszkoleniu grupy woluntariuszy mogących pełnić funkcję osób wspierających pokrzywdzonych na podstawie regulacji art.299 a k.p.k. oraz propagowaniu tej instytucji wśród przedstawicieli organów ścigania i prokuratury. Jeśli chodzi o profil potencjalnych woluntariuszy to mogą być nimi np. emerytowani sędziowie i prokuratorzy oraz młodzi adwokaci lub radcy prawni lub aplikanci adwokaccy (radcowscy). Oprócz praktycznej znajomości procedury karnej powinna ich cechować również empatia wobec pokrzywdzonych oraz zdolność zachowania poufności w odniesieniu do udziału w czynnościach.
Pilotażowy program „Asystent/ka pokrzywdzonego przestępstwem” – przewodnik
Fundacja Pomocy Ofiarom Przestępstw od początku 2023 r. wspólnie z Ogólnopolskim Pogotowiem dla Ofiar Przemocy w Rodzinie „Niebieska Linia” Instytutu Psychologii Zdrowia Polskiego Towarzystwa Psychologicznego uruchomiła pilotażowy program „Asystent dla pokrzywdzonego przestępstwem”. Niebieska Linia jest jednym z ośrodków SPOPP. Działa na terenie Warszawy i w jej okolicach. W ramach ośrodka działa siedem lokalnych punktów. Oferowane w ramach projektu wsparcie asystenta ofiary przestępstwa uzupełniało szeroką ofertę ośrodka, obejmującą pomoc: psychologiczną, prawną, materialną oraz inną zgodną z potrzebami ofiary.
Pomoc asystenta ofiary przestępstwa może być najważniejszym rodzajem wsparcia, jakiego można udzielić osobie pokrzywdzonej przestępstwem. Jest ona nakierowana na potrzeby emocjonalne i praktyczne osoby skrzywdzonej. Obecność asystenta powinna zapewnić ofierze poczucie bezpieczeństwa, sprawi, że nie będzie czuła się osamotniona. Asystent będzie przy niej, wysłucha jej obaw, poinformuje o możliwościach wsparcia i pomocy.
W Przewodniku przedstawiliśmy doświadczenia i dobre praktyki wynikające z realizacji przeprowadzonego programu pilotażowego. Program finansowała Fundacja Pomocy Ofiarom Przestępstw.
Dążymy do tego, aby każda ofiara mogła w pełni korzystać z przysługujących jej praw, a jednym z nich jest prawo do asystenta. Widzimy potrzebę poszerzenia zakresu działalności SPOPP o instytucję asystenta ofiary przestępstwa. System wsparcia jest dla ofiary szczególnie ważny w pierwszych dniach, a nawet godzinach po tym, gdy została skrzywdzona przez sprawcę przestępstwa.
Przewodnik zawiera informacje wynikające z naszych doświadczeń, które pomogą w tworzeniu instytucji asystenta ofiary przestępstwa, w naborze kandydatów na asystentów wolontariuszy, w ich faktycznym usytuowaniu w ośrodku. Omawiamy w nim tematy i zakres szkoleń, których odbycie sprawiło, że zostaliśmy profesjonalistami.
Chcielibyśmy, aby informacje o istnieniu SPOPP, świadczącej wszechstronną pomoc i wsparcie osobom skrzywdzonym i cierpiącym, były jak najszerzej rozpowszechniane, a zwłaszcza fakt, że pomoc jest udzielna potrzebującym profesjonalnego wsparcia bez względu na ich stopień zamożności. Instytucja asystenta ofiary nie jest jałmużną, lecz obowiązkiem państwa w przywracaniu ofierze poczucia bezpieczeństwa, spokoju i nadziei.